"हितेन्द्रले लोडसेडिङ्ग सुरु गरे", "प्राधिकरणले तालिका नै सार्वजनिक गर्यो"
कलियुगको बिजुली नायक: कुलमान घिसिङ्गको कथा, आरोप र प्रश्न
यो कलियुगको उत्कर्षको समय हो जहाँ अन्याय, अत्याचार र ठगीको कुनै सीमारेखा छैन। हामीले कर तिरेर नागरिकको भूमिका निर्वाह गर्नुको अर्थ हो, राज्यले हामीलाई न्याय दिओस्, सुरक्षा दिओस्। तर के गर्ने, जब राज्य नै ठगीको धन्दामा लाग्छ!
नेपाल विद्युत प्राधिकरणले कुनै बेला सूचना प्रकाशित गरेर खुलेआम लोडसेडिङ गर्थ्यो। त्यस बेला इन्भर्टर, ब्याट्री र सोलारको व्यापार फस्टाएको थियो। अनि आयो—'भारतीय विस्तारवादी विद्युत्'। त्यो करेन्टकै कारण नेपाल झिलिमिली भयो। यही बेला उदाए कुलमान घिसिङ्ग।
कुलमानको उदय: बिजुली जननायकको जन्म
नेपाल विद्युत् प्राधिकरण (NEA) मा आएपछि कुलमान घिसिङ्गले लोडसेडिङ्ग अन्त्य गरेर ऐतिहासिक सफलता हासिल गरे। विद्युत् वितरण प्रणालीमा पारदर्शिता ल्याएर, विद्युत् चोरी नियन्त्रण गरेर, र कुशल व्यवस्थापन गरेर उनले जनताको अपार माया पाए। उनलाई 'बिजुली जननायक' भनेर जनताले पुकार्न थाले। कुनै बेला भगवानकै दर्जामा राखिएका कुलमान आज विभिन्न प्रश्नहरूको घेरामा छन्।
आरोप र विवादहरू:
समय बित्दै गएपछि उनीमाथि थुप्रै आरोपहरू लाग्न थाले।
१. परिवारवाद र हित द्वन्द्व:
सांसद महेश बस्नेत लगायतले कुलमानमाथि आफ्नै पारिवारिक सम्बन्ध भएका कम्पनीहरूलाई करोडौंका ठेक्काहरू दिएर हितको द्वन्द्व सिर्जना गरेको आरोप लगाए। विशेषगरी, उनका भाइसँग सम्बन्धित कम्पनीलाई गरिएको ठेक्कामा गम्भीर प्रश्न उठेको छ।
२. मिडिया ह्यान्डलिङ र जनमत निर्माण:
आफ्नो सकारात्मक छवि बनाउन र आलोचनालाई दबाउनका लागि मिडियामा करोडौं खर्च गरेको आरोप कुलमानमाथि लागेको छ। कथित रूपमा सरकारी स्रोतहरू दुरुपयोग गर्दै कुलमान समर्थक सञ्चार माध्यमहरूमा अत्यधिक विज्ञापन बाँडिएको आरोप छ।
३. नुवाकोट सोलार परियोजना अनियमितता:
नुवाकोट सोलार पावर परियोजनामा कम लागत दिने कम्पनीलाई पाखा लगाउँदै ६८ करोड बढी मूल्यको ठेक्का दिइएको विषयले संसदीय समिति नै सक्रिय भएर छानबिन सुरु गर्यो।
४. गुणस्तरहीन उपकरण:
टाटा कम्पनीले आपूर्ति गरेको पाइप गुणस्तरहीन पाइएकाले त्यसलाई फिर्ता गर्नुपर्नेमा त्यसो नगर्दा पनि कुलमानमाथि शंकाको नजर पर्यो।
पदच्युत र कानुनी विवाद:
सरकारले कुलमानलाई २०८१ चैत ११ गते पदावधि नसकिँदै हटायो। सरकारले 'अनुशासनहीनता' र सरकारी निर्देशन पालना नगरेको आरोप लगाएपछि उनले सर्वोच्च अदालतमा मुद्दा दायर गरे। सामाजिक सञ्जाल र सडकमा उनको पक्षमा ठूलै आन्दोलन पनि भयो।
नयाँ MD र मिडियामा नयाँ हल्ला:
सरकारले २०८१ चैत १२ गते हितेन्द्र देव शाक्यलाई कुलमानको स्थानमा नियुक्त गर्यो। त्यसपछि पुनः मिडियामा "लोडसेडिङ सुरु भयो!" भन्ने सनसनी फैलियो। केही सञ्चार माध्यमहरूले सतही रूपमा, प्रमाण बिना नै लोडसेडिङ भएको भनेर हल्ला गरे।
मिडिया म्यानिपुलेसन:
कुलमानका समर्थक भनिएका सञ्चारकर्मी र सामाजिक सञ्जालका कार्यकर्ताहरू शाक्यको नियुक्तिलाई विवादित बनाउन लागि परेका छन्। यस्ता मिडिया म्यानिपुलेसनमा NEA भित्र रहेका कुलमानका समर्थक कर्मचारीहरूको भूमिका रहेको आशंका गरिएको छ। "हितेन्द्र शाक्यले लोडसेडिङ सुरु गरे" भन्ने प्रचार गरिँदैछ, जबकि यथार्थमा त्यो सम्भव छैन।
सार्वजनिक दबाब यति धेरै छ कि हितेन्द्र देव शाक्य त के, भगवान् आएर पनि नेपालीलाई फेरि लोडसेडिङको नाममा ठग्न सक्दैनन्।
तर यहाँ प्रश्न उठ्छ—यदि साँच्चिकै लोडसेडिङ सुरु भएको हो भने, कुलमान किन प्राविधिक रूपमा त्यो कुरा स्पष्ट गर्दैनन्? हितेन्द्र देव शाक्यले कसरी लोडसेडिङ गर्न सक्थे? त्यसको प्राविधिक तर्क किन बाहिर आउँदैन? कुलमानले किन आफ्नो 'नक्सस' नभएको प्रमाण दिंदैनन्?
कुलमानको मौनता र शङ्का:
कुलमानको बारम्बार MD बन्ने चाहना उनको नैतिक चरित्रमाथि प्रश्न उठाउँछ। उनी साँच्चै नै नायक हुन् भने, MD बाहिरै बसेर पनि उनले जनताको हितमा सरकारलाई खबरदारी गर्न सक्छन्। पदको लालसाले ग्रसित देखिएमा, उनको महानता शंकाको घेरामा पर्छ।
महान बन्ने अवसर:
पदभन्दा माथि उठेर जनताको मन जित्न कुलमानले अब ठूलो सोच राख्नु आवश्यक छ। इतिहासले उनलाई सम्झिने छ, तर उनी साँच्चै महान बन्न चाहन्छन् भने पद बाहिर बसेर जनतालाई सही जानकारी दिनुपर्छ।
निष्कर्ष:
यो कालखण्डमा जनता सतर्क र सचेत छन्। उनीहरू जान्न चाहन्छन्– लोडसेडिङ सुरु भएको छ भने त्यसको जिम्मेवार को हो? यसको प्राविधिक र राजनीतिक आधार के हो?
अहिले नागरिकहरूले केवल एउटा प्रश्नको उत्तर खोज्दैछन्—
"लोडसेडिङ कसले गर्यो?"
यसको जवाफ अब कुलमानले पनि दिनुपर्छ—सत्य, प्रस्ट र निर्भीक।
अब त "हितेन्द्रले लोडसेडिङ्ग सुरु गरे", "प्राधिकरणले तालिका नै सार्वजनिक गर्यो" भन्ने हेडलाइन आउने हो कि क्या हो! तर के कुलमान घिसिङ्गले पूर्व डिआइजी रमेश खरेलको आरोपको उत्तर दिने समय भइसकेन र?
